emiel veranneman

Emiel Veranneman: kleurrijk, poëtisch en typisch Vlaams

Met zijn kleurrijke creaties blies Emiel Veranneman het robuuste Vlaamse meubel nieuw leven in. Zijn gelimiteerde meubels kwamen terecht in de interieurs van bevriende kunstenaars, ministers of vermogende industriëlen. Hoewel de schaarse topstukken voor aanzienlijke bedragen verkocht worden, blijft zijn oeuvre, net als dat van veel Belgen, ondergewaardeerd.

TEKST: Elien Haentjens

Het leven van Emiel Veranneman (1924-2004) spreekt tot de verbeelding. Hij werkte als interieurarchitect voor welgestelde en beroemde klanten over de hele wereld, runde een kunstgalerie en ontwierp zijn eigen meubels. Hoewel hij na zijn studies in eerste instantie de ambitie koesterde om meubilair in serieproductie te creëren, botste hij op een industrie die in zijn ontwerpen geen brood zag. In nauwe samenwerking met een schrijnwerker bracht hij zijn kasten dus als gelimiteerde reeksen op de markt. “Aangezien hij op bestelling werkte, is niet elk exemplaar effectief geproduceerd. Zo zijn er van de citroengele kast, die ook in de collectie van Design Museum Gent zit, op dit moment vier exemplaren bekend”, stelt verzamelaar en interieurarchitect Pieterjan Deblauwe.

Na zijn architectuuropleiding in Gent trok Emiel Veranneman naar La Cambre in Brussel. Hoewel Henry Van de Velde er niet meer actief doceerde, bleef zijn artistieke visie overeind. Ook kwam hij regelmatig langs, onder meer om het werk van Veranneman te bekijken. Volgens het beroemde adagium ‘form follows function’ bedacht de ontwerper originele, robuuste en kleurrijke meubels. Hij noemde zichzelf een ‘spirituele leerling van Van de Velde’. Hoewel zijn lades er asymmetrisch uitzien, zijn ze perfect functioneel. “Voor de productie van deze vernuftige kasten werkte hij samen met de meesterschrijnwerkers van een Kortrijks atelier”, zegt vintagehandelaar Dries Vanlandschoote. “Ze zijn vervaardigd uit massieve eik of es en heel moeilijk na te maken.”

De stevige constructies met zuivere lijnen staan met beide voeten in de Vlaamse artistieke traditie. De robuustheid doet niet enkel denken aan het traditionele Mechelse meubel, maar ook aan de kunst van de Vlaamse expressionisten, zoals onder meer het werk van zijn oom Constant Permeke. Zo schreef kunstcriticus Ludo Bekkers ooit dat “de meubelen uit hetzelfde oerlandschap dat Permeke verheerlijkte, lijken gegroeid” en “dezelfde krachtige stoere, oprechte trekken vertonen”. Wel slaagde Veranneman er telkens in om zijn meubelen door een slimme samenstelling van de verschillende elementen een zekere lichtheid te geven.

NIEUWE VORMEN

In grote lijnen bestaat het oeuvre van Emiel Veranneman uit drie periodes. Begin jaren 50 won hij verschillende wedstrijden die in het kader van het Marshallplan de uitbouw van een moderne consumptiemaatschappij moesten stimuleren.