Ze vormen ongetwijfeld hét populairste designkoppel van de twintigste eeuw: Charles en Ray Eames. Meer dan drie decennia na hun dood blijven hun ontwerpen wereldwijd harten veroveren. Ook de vintagemarkt draait op volle toeren. COLLECT zocht uit welke stukken het kopen waard zijn, en aan welke criteria die moeten voldoen.
Volgens cijfers van Catawiki stijgt de verkoop van Eames-objecten op de online veilingsite met een jaarlijks gemiddelde van 77%, of bijna een verdubbeling per jaar. Het Amerikaanse designkoppel prijkt ook in de toptwintig van zoektermen, naast andere klinkende namen als Banksy, Rolex of Porsche. “Elke week veilen we een dertigtal meubels en objecten van Eames. Per maand zijn dat er dus 120, bijna 1.500 per jaar. Vooral de Lounge Chair, aluminium bureaustoelen en de Fiberglass Chairs blijven populair”, vertelt Alexander Fahl, Eames-specialist bij Catawiki.
Ook Artprice bevestigt de populariteit van Eames: sinds 1985 gingen er al meer dan 1.500 stukken onder de hamer. Vooral op de Duitse, Amerikaanse, Franse en Belgische markt doen ze het goed. Hoewel het werk sinds 2019 een stijging vertoonde, viel het verkoopcijfer in 2023 wat terug. Het merendeel van de stukken wordt geveild voor prijzen tussen 1.000 en 5.000 euro. Het hoogste bod ging in 2020 naar een reeks van zes groene Fiberglass Chairs uit de jaren 50 bij Piasa.
Hoewel de ontwerpen er op het eerste gezicht hetzelfde uitzien, hebben ze door de jaren heen kleine aanpassingen ondergaan, waardoor je vroegere of latere versies kunt herkennen. Fahl: “Zo werd de Lounge Chair tot in 1991 gemaakt uit palissander, of bestond de schelp van de allervroegste versies, tot 1974, uit vijf lagen multiplex, terwijl dat er later zeven zijn geworden. Ook vervalsingen kun je vaak relatief makkelijk herkennen aan het aantal lagen multiplex, of aan allerlei kleine zaken zoals de gebruikte schroeven en clips die je ziet als je een kussen verwijdert, of aan de hellingsgraad van de stoel.”
Beenspalken als inspiratiebron
Charles en Ray Eames probeerden hun ontwerpen constant te verbeteren. “Zo lanceerden ze met Herman Miller in 1956 een stervormige voet op de Amerikaanse markt, terwijl ze die tegen 1957, en dus bij de introductie bij Vitra voor de Europese markt twee jaar later, al verfijnd hadden”, weet Stine Liv Buur, designmanager Classics bij Vitra. “Tot vandaag hebben de twee bedrijven hun originele voet behouden, waaraan je de verschillende versies kunt herkennen.”
Hoewel vintage versies uit de jaren 50 tot de vroege jaren 70 door de band genomen meer waard zijn, vooral die waarbij het hout en leder door de jaren heen een mooie patina gekregen hebben, stijgen ook gelimiteerde edities soms snel in waarde. “Naar aanleiding van de verjaardag van de ontwerpers, of van het ontwerp zelf, lanceren we soms een speciale versie”, vertelt Buur, “zoals de Lounge Chair naar aanleiding van de 50e verjaardag uit 2006 of de recente speciale groene editie uit 2023.” Fahl: “Prijzen voor de Lounge Chair liggen tussen 4.500 en 10.000 euro, met een uitschieter van 13.600 voor een exemplaar met ottoman uit de jaren 60 in 2022. Zelfs de miniatuurversie haalt bedragen tot 1.600 euro.”
Toen het Eames-koppel tijdens de Tweede Wereldoorlog in opdracht van de Amerikaanse zeemacht een onderzoek voerde naar de creatie van lichte, niet al te dure beenspalken, ontdekten ze multiplex. Ze creëerden een sculpturale beenspalk en experimenteerden verder met een reeks sculpturen. Die wisselen nu makkelijk voor 100.000 dollar van eigenaar. “Voor de eerste reeksen meubilair werkten ze samen met Evans”, vertelt Jeroen Lathouwers, die al meer dan twintig jaar Eames verzamelt. “Als je een LCW (Lounge Chair Wood, red.) of DCW (Dining Chair Wood, red.) van eind jaren 40 met een origineel label vindt, is dat zeker een verzamelbaar stuk. De prijs daarvan kan oplopen tot 4.000 euro.”
