Yinka Shonibare CBE RA (°1962, Londen) maakt meesterlijk gebruik van Afrikaanse wasdruk oftewel ‘Dutch wax print’: stoffen van Nederlandse makelij die de Indonesische batiktechniek imiteren en in de koloniale tijd werden geëxporteerd naar West-Afrika. De sculpturenreeks Decolonised Structures is speciaal gemaakt voor de Sharjah Biennial in 2023. De kunstenaar koos zeven standbeelden uit de publieke ruimte in Londen, onder meer van Queen Victoria, die het Britse Rijk enorm uitbreidde. Op de replica’s van die beelden is met de hand een patroon van ‘Dutch wax’ geschilderd. Zo is het standbeeld van Herbert Kitchener van kop tot teen bedekt met een bloemenpatroon op een turquoise-groene achtergrond, een vrij zachte kleur. Kitchener was een Britse veldmaarschalk die wreed was voor de lokale bevolking in de koloniën.

Deze reeks lijkt een vorm van activisme, zoals recente protesten waarbij ‘foute’ standbeelden worden besmeurd. Shonibare gaat wel veel verfijnder te werk: het heeft iets van een vrolijk protest met een flowerpowerkantje. De historische figuren worden als het ware weggewist door de fleurige patronen. Maar als je weet om wie het gaat, schreeuwen ze nog harder uit wat in het verleden is aangericht. Esthetiek als wapen, het is niet vreemd aan zijn kunst. Verleiding en verwijzingen naar de geschiedenis of de kunstgeschiedenis zijn mooie strategieën om hedendaagse kwesties aan te kaarten.

GUILTY PLEASURE

Shonibare voegt welbewust zijn eretitels toe aan zijn naam: CBE (Commander of the Most Excellent Order of the British Empire) en RA (Royal Academician). Want zwarte mensen zijn een meerderheid in de wereld en hebben evenveel recht op succes. Zoals veel kunstenaars zet hij assistenten in, maar hij kan niet anders. Hij verplaatst zich in een rolstoel, een gevolg van myelitis transversa, een ruggenmergontsteking die hij opliep toen hij achttien was.