annie ernaux

Annie Ernaux en straatfotografie

In een nieuwe tentoonstelling brengt het Maison Européenne de la Photographie (MEP) in Parijs een boeiende dialoog tot stand tussen visies: die van de Franse auteur Annie Ernaux, in 2022 winnaar van de Nobelprijs voor literatuur, en die van straatfotografen.

TEKST: Jean-Marc Bodson

Of het nu gaat om de Amerikaanse ‘street photography’ van Leon Levinstein of Bruce Gilden of om de poëtische Franse visie van Willy Ronis of Jean-Philippe Charbonnier, steeds weer onderscheidt straatfotografie zich van de artistieke normen van haar tijd. Wellicht is dat omdat ze volledig focust op de realiteit en omdat haar heel eigen normen die van het moment zijn. Je zou zelfs kunnen zeggen dat wanneer een straatfotograaf kunst probeert te maken, hij of zij niet echt meer een straatfotograaf is.

Tot die vaststelling komt onvermijdelijk ook de bezoeker van de tentoonstelling in het Maison Européenne de la Photographie (MEP) in Parijs. De foto’s die curator Lou Stoppard uit de reserves van de instelling selecteerde voor een dialoog met fragmenten uit het Journal du dehors van Annie Ernaux, zijn net als die fragmenten niet zozeer het resultaat van een artistiek streven, maar van een verlangen om de realiteit van het moment te vatten. Denk aan de foto’s die de weergaloze Claude Dityvon nam in de jaren 70, foto’s waarin de nauwgezette kadrering het banale van het non-evenement sublimeerde. De bezoekers krijgen die foto’s het eerst te zien op de expositie. Zo zijn ze al meteen vatbaarder voor de opvatting van Henry Wessel (van wie eveneens een reeks beelden wordt getoond), die zei dat ‘een foto dingen laat zien die anders niet zouden bestaan’.

UIT HET LEVEN GEGREPEN

In haar speech tijdens de uitreiking van haar Nobelprijs voor literatuur op 7 december 2022 in Stockholm zei Annie Ernaux: “Het vinden van woorden die uiting geven aan zowel de realiteit als de gevoelens die de realiteit opwekt, groeide uit tot de rode draad van mijn schrijven, en dat is nog steeds zo.ˮ